Azərbaycan Tibbi İnformasiya və Səhiyyə Portalı
19 Noyabr 2025, Çərşənbə, 10:22
Əlaqə vasitələri
Bizimlə əlaqə
Onkoloq Altay Əliyev: Akrilamid tərkibli qidalar xərçəng riskini artırır
17 Oktyabr 2025
516
Onkoloq Altay Əliyev: Akrilamid tərkibli qidalar xərçəng riskini artırır

Hər il dünyada milyonlarla qadın süd vəzisi xərçəngi ilə mübarizə apararaq həyat savaşı verir. “Çəhrayı Oktyabr” bu mübarizənin simvoluna çevrilib və süd vəzisi xərçəngi ilə mübarizə ayı kimi qeyd olunur. Problemin aktuallığı təkcə xəstəliyin geniş yayılması ilə deyil, həm də düzgün maarifləndirmə, vaxtında tibbi müayinə və həkimlərin dəqiq diaqnoz qoymasının vacibliyi ilə bağlıdır. Çünki hər törəmə xərçəng deyil amma hər laqeydlik həyat bahasına başa gələ bilər.

Azmedinfo.az xəbər verir ki, mütəxəssislərin bildirdiyinə görə, xərçəng hələ də dünya üzrə ölüm səbəbləri arasında ön sıralarda dayanır. Lakin müasir tibbin imkanları sayəsində xəstəlik erkən mərhələdə aşkarlandıqda tam müalicə mümkündür. Onkoloqların vurğuladığı əsas risk amillərinə yaş, qidalanma, həyat tərzi və genetik meyillik daxildir.

Azərbaycan Cərrahiyyə, Qastroenterologiya və Onkologiya Cəmiyyətinin sədri, uzman onkoloq Altay Əliyev xəstəliyin qidalanma ilə əlaqəsinə diqqət çəkib: “Krakerlər, çipslər, burgerlər kimi yüksək temperaturda hazırlanmış qidalarda akrilamid adlı maddə əmələ gəlir. Bu maddə genotoksik təsir göstərərək xərçəng riskini artırır. Buna görə də gündəlik rasionda işlənmiş və yarımfabrikat ət məhsullarının, həmçinin bu cür qidaların miqdarını azaltmaq lazımdır. Siqaret, spirtli içkilər, azhərəkətli həyat tərzi və piylənmə də xərçəngin yaranma ehtimalını artıran amillərdəndir. Bu risk faktorlarını aradan qaldırmaqla xəstəliyin yayılma tezliyini azaltmaq mümkündür.”

Həkim qeyd edib ki, xərçəng növləri arasında qadınlarda ən çox rast gəlinən məhz süd vəzisi xərçəngidir. Xəstəlik çox vaxt ağrısız başladığı üçün qadınlar onu gec fərq edirlər. Halbuki erkən mərhələdə aşkarlandıqda müalicə nəticələri çox uğurlu olur. Süd vəzilərində hiss olunan sərtləşmə, qızartı, şişkinlik, dəridə “portağal qabığı”na bənzər dəyişikliklər və ya gilədən qanlı ifrazat bu xəstəliyin xəbərçisi ola bilər.

Mütəxəssislər tövsiyə edirlər ki, 40 yaşdan yuxarı qadınlar ildə bir dəfə mamoqrafiya, iki dəfə isə ultrasəs müayinəsindən keçsinlər. Gənc xanımlar isə 20 yaşdan etibarən ayda bir dəfə süd vəzilərini əllə yoxlamalıdırlar. Ailəsində ana, xala və ya bacısında süd vəzisi xərçəngi olan qadınlar xüsusilə diqqətli olmalıdırlar.

Müntəzəm müayinələr, sağlam həyat tərzi və maarifləndirmə tədbirləri sayəsində süd vəzisi xərçəngi ilə bağlı ölüm halları ildən-ilə azalır. Çünki bu mübarizədə ən təsirli dərman vaxtında müraciətdir.

Mövzu ilə bağlı daha ətraflı videosüjetdə izləyə bilərsiniz.


Ən çox oxunanlar