
Son aylarda dünyada çikungunya xəstəliyinin yayılmasında ciddi artım müşahidə olunur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, bu ilin əvvəlindən indiyədək təxminən 260 min yoluxma halı qeydə alınıb.
Azmedinfo.az ÜST-ün məlumatına istinadən yazır ki, xəstəliyin sürətlə yayılması əsasən Aedes aegypti və Aedes albopictus kimi ağcaqanadların aktivliyi ilə bağlıdır.
Çikungunya nədir?
Çikungunya — virus mənşəli, insandan insana birbaşa keçməyən, ancaq ağcaqanad sancması ilə yayılan infeksion xəstəlikdir. Adı Afrikanın kimakonde dilindən götürülüb və “bükülmüş” mənasını verir. Bu, xəstəliyin yaratdığı şiddətli oynaq ağrılarının təsviridir.
Əsas simptomlar
Xəstəliyin inkubasiya dövrü adətən 4–8 gündür. Ən çox rast gəlinən əlamətlər bunlardır:
Yüksək hərarət (38°C-dən yuxarı)
Şiddətli oynaq ağrıları (xüsusilə əllər, dizlər və ayaqlar)
Əzələ ağrıları
Baş ağrısı
Dəri səpgiləri
Yorğunluq və halsızlıq
Əksər hallarda xəstəlik bir neçə həftə ərzində sağalır, lakin bəzi insanlarda oynaq ağrıları aylarla davam edə bilər.
Kimlər risk altındadır?
Tropik və subtropik iqlim bölgələrində yaşayan və ya səfər edənlər
Ağcaqanad aktivliyinin yüksək olduğu mövsümlərdə açıq havada çox vaxt keçirənlər
İmmun sistemi zəif olan şəxslər, yaşlılar və körpələr
Qorunma yolları
Hazırda çikungunya üçün spesifik peyvənd və ya antiviral dərman yoxdur. Ən effektiv qorunma üsulu ağcaqanad sancmasının qarşısını almaqdır:
Ağcaqanad məhvedici vasitələrdən (repellent) istifadə edin.
Uzunqol geyimlər və açıq olmayan paltarlar geyinin.
Ağcaqanad torları ilə yatın, xüsusən də açıq havada və ya pəncərələrdə qoruyucu setka yoxdursa.
Ağcaqanadların çoxaldığı yerləri aradan qaldırın – durğun su qablarını, köhnə təkərləri, açıq su hovuzlarını təmizləyin.
Səhər tezdən və gün batanda (ağcaqanadların ən aktiv vaxtı) açıq havada ehtiyatlı olun.
Çikungunya ölümcül olmasa da, ciddi narahatlıq və uzunmüddətli oynaq ağrılarına səbəb ola bilər. Xüsusən də səyahət planlayarkən gedəcəyiniz bölgənin epidemioloji vəziyyəti barədə məlumatlı olmaq, profilaktik tədbirləri vaxtında görmək sağlam qalmağın əsas yoludur.
-
Onkoloq Natəvan Əzizova: Erkən diaqnoz həyatın xilas körpüsüdürƏn çox oxunanlar08 Oktyabr 2025450
-
“Xərçəng gəncləri niyə hədəf alır?” – Onkoloq Altay Əliyev səbəbləri açıqlayırƏn çox oxunanlar12 Oktyabr 2025208
-
Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı laureatlarının adları açıqlanıbƏn çox oxunanlar07 Oktyabr 2025184
-
Bu meyvə sayəsində beyin daha çox oksigenlə təmin olunur, damarların fəaliyyəti yaxşılaşırƏn çox oxunanlar11 Oktyabr 2025170
-
Parazitar xəstəliklərin diaqnostika və müalicəsində yeni yanaşmalar müzakirə olunduƏn çox oxunanlar07 Oktyabr 2025168
-
Nobel laureatlarının araşdırması immun sistemin “özünə hücum” səbəblərini üzə çıxarırƏn çox oxunanlar09 Oktyabr 2025156
-
Mərkəzi Gömrük Hospitalında elmi görüş – Ortopediya və reabilitasiyanın inkişaf istiqamətləri müzakirə olunduƏn çox oxunanlar07 Oktyabr 2025140
-
PNAS: Diabetik göz zədələnməsini erkən mərhələdə aşkarlamaq mümkündürƏn çox oxunanlar11 Oktyabr 2025134
-
Səhiyyə naziri Teymur Musayev: “Topçubaşovun ömür yolu cərrahiyyə elmini həyat yolu seçən gənc nəsil üçün böyük alimlik və insanlıq məktəbidir”Ən çox oxunanlar08 Oktyabr 2025130
-
İcbari tibbi sığorta çərçivəsində laboratoriya xidmətlərindən necə yararlanmaq olar?Ən çox oxunanlar06 Oktyabr 2025128
-
Orqan transplantasiyasında yeni yanaşmalar – Mircəlal Kazımi İTV-də aktual mövzulardan danışdıƏn çox oxunanlar06 Oktyabr 2025124
-
Qan donoru həyat bağışlayan fədakardırƏn çox oxunanlar06 Oktyabr 2025124
-
Ekspert: Özəl klinikalarda icbari tibbi sığorta ilə xidmətlər yalnız müəyyən hallarda ödənişsiz olurƏn çox oxunanlar08 Oktyabr 2025122
-
Xərçəng dərmanının hazırlanmasında irəliləyiş əldə edilibƏn çox oxunanlar12 Oktyabr 2025120
-
Həkim səyi sərhədləri aşan bir insanlıq mesajıdırƏn çox oxunanlar06 Oktyabr 2025120
-
Həkim-terapevtdən payız üçün önəmli məsləhətlərƏn çox oxunanlar10 Oktyabr 2025114
-
10 oktyabr Ümumdünya Psixi Sağlamlıq GünüdürƏn çox oxunanlar10 Oktyabr 2025112
-
Alkoqol mənşəli psixi və davranış pozuntularının diaqnostika və müalicəsi icbari tibbi sığorta hesabına həyata keçirilirƏn çox oxunanlar10 Oktyabr 2025112
-
Gənc həkimlərə təcrübə və dəstək imkanları təqdim olunduƏn çox oxunanlar07 Oktyabr 2025110
-
Həccə gedən zəvvarlara tibbi tələblər - Kimlər üçün səfər tövsiyə edilmir?Ən çox oxunanlar12 Oktyabr 2025108